6413 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Disiplin Kanunu Konsolide metin
Bu nedenle ağır oda hapsi özgürlükten yoksun bırakma niteliğindedir. Mahkeme’ye göre birinci başvurucuya uygulanan geçici hapislik, iki gün gibi kısa sürme özelliğine rağmen, ağır oda hapsi ile aynı şartları içerdiğinden, özgürlükten yoksun bırakma sayılmıştır. Disiplin Mahkemesince oda ve göz hapsi cezaları verilebilmektedir (md 46)[551]. Maddesinde üç günden iki aya kadar olarak belirlenmiştir. Milli Savunma Bakanlığı ve Türk Silahlı Kuvvetlerinde görevli Devlet memurlarına, sadece amire saygısızlık ve emre itaatsizlik suçlarından dolayı disiplin cezası verilebilir. Disiplin bozucu diğer eylemleri hakkında ilgili kanun hükümleri uygulanır. Askeri disiplin hukukunu düzenleyen normlara bakıldığında, işkence, kötü muamele, dayak, eziyet, hizmetçilikte kullanma, hakaret ve sövme eylemleri kimilerinin askeri suç kimilerinin ise disiplin suçu olarak düzenlendiği, bu tür suçların takibinin de şikayete bağlı olmaksızın yapıldığı görülmektedir. Bir ayaklanma veya isyanın yasalara uygun olarak bastırılması, olayın özel ağırlığı, kişilere veya mala vereceği veya vermekte olduğu zararın büyüklüğü gözönünde bulundurulduğunda, “mutlak bir zorunluluk” olarak kuvvete başvurmasını gerektirmişse, kuvvete başvurma sonucunda ölüm olayının meydana gelmesi sözleşmenin 2. Maddesinde öngörülen yaşama hakkının çiğnenmesi sayılmayacaktır.
“Görev yeri sınırları içinde herhangi bir yeri toplantı, tören ve benzeri amaçlarla izinsiz kullanmak veya kullandırmak” (657 SK m.125/D-e). “Özürsüz ve kesintisiz 3 – 9 gün göreve gelmemek” (657 SK m.125/D.b). “Göreve sarhoş gelmek, görev yerinde alkollü içki içmek” (657 SK m.125/D-a). “Hizmet içinde Devlet memurunun itibar ve güven duygusunu sarsacak nitelikte davranışlarda bulunmak” (657 SK m.125/C-ı). “Görev sırasında amirine sözle saygısızlık etmek” (657 SK m.125/C.e). “Görevle ilgili konularda yükümlü olduğu kişilere yalan ve yanlış beyanda bulunmak” (657 SK m.125/C-d). “Özürsüz olarak bir veya iki gün göreve gelmemek” (657 SK m.125/C.b). Aile fertlerinin kullanmasına veya bir yabancının kullanmasına izin verilmesi de bu suçu oluşturabilir[188].
Bu belge evleneceklere 6 ay içinde herhangi bir evlendirme memuru önünde evlenebilme hakkı sağlar. Tören, evlendirme dairesinde evlendirme memuru ve iki tam ehliyetli tanığın önünde açık olarak yapılabileceği gibi tarafların istemi üzerine memurun uygun göreceği başka bir yerde de yapılabilir. Evlendirme memuru, evleneceklere birbiriyle evlenmek istediklerini sorar ve olumlu cevap alınmasıyla evlilik birliği kurulur. Bu süreden sonra memurun ‘Sizi karı-koca ilan ediyorum’ beyanı adet haline gelmiş bir söylemdir, evlilik birliğine kurucu etkisi bulunmaz. Evlenme töreni bittiğinde eşlere bir aile cüzdanı verilir. Uygulamada genellikle taraflar, evet dedikleri evlilik törenini düğün gibi şölenler esnasında gerçekleştirmektedir. Mahkemelerin görevlerinin belirlenmesinde ağırlaştırıcı veya hafifletici nedenler gözetilmeksizin kanunda yer alan suçun cezasının üst sınırı göz önünde bulundurulur (5235 sayılı Kanun m.14). 11.1 TNT ihracat kontrollerine ilişkin yasaları ihlal eden Gönderileri taşımamaktadır. Gönderici, Gönderilerle ilgili olarak bölgesel ABD yaptırımlarına tabi olan ülkelere ve bölgelere ya da ülkelerden ve bölgelerden ürünlerin, hizmetlerin veya teknolojinin ihracatını veya yeniden ihracatını yasaklayan, ABD Devletine ait yürürlükteki tüm bölgesel yaptırımlara uymayı kabul ve garanti eder.
Taraflar sulh olmayacaklarını beyan etmeleri halinde yargılamaya devam olunacaktır. Bu durumda tarafların delil listesindeki bu delillerin nereden temin edileceğini bildirmesi halinde mahkemece bu delillerin toplanması için işlemler yapılacaktır. Ön inceleme adından da anlaşılacağı üzere ön incelemeyi barındırdığı gibi aynı zamanda bir sonraki yargılama aşaması olan “Tahkikat Aşaması” , yani delillerin toplandığı, değerlendirildiği aşama için hazırlık işlemlerini de barındırmaktadır. Her bir dilekçenin sunulması için taraflara tanınan iki haftalık kesin süre bulunmaktadır. Taraflar arasında dilekçeler aşaması sona erdikten sonra ön inceleme mahkemece ön inceleme duruşma tarihi belirlenmektedir. Çekişmeli boşanma davasında ilk duruşmaya ön inceleme duruşması demekteyiz. Dolayısıyla ilk aşama olan dilekçeler aşamasının sona ermesi gerekmektedir. Ancak kusursuz veya eşit kusurlu yoksulluk nafakası alabilir. Fiilen evliymiş gibi bir başkasıyla yaşayanlar da nafaka alamaz. Yoksulluk nafakasına hükmedilebilmesinin diğer şartı nafaka verilmediği takdirde boşanma yüzünden talep eden tarafın yoksulluğa düşecek olması aranır.
Ancak ayırt etme gücünün bulunmaması nedeniyle sakatlanan evliliklerde, ayırt edemeyen eş sonradan bu kudreti kazanırsa mutlak butlan davasını ilgili herkes değil yalnızca bu eş açabilir. Kişi evlenme sırasında geçici olarak ayırt etme gücünden yoksun ise bu durum mutlak değil nispi butlan sebebidir. Nispi butlan sebebine dayanılarak evlilik iptal ettirilebilir. Ancak iptal davasını ilgili herkes değil eşler açabilir. Bankalar, yetkili birimlerden gelen bildirimlere göre hareket eder.
- Failin bilerek ve isteyerek kıtasından veya görev yerinden izinsiz kaçarak uzaklaşması ile suç oluşur.
- Bu noktada da, anılan usul hükümlerinin ceza verme aşamasıyla ilgili olduğunu, idarecilerin (zabıtanın bile) bu usul hükümlerine nüfuz edemeyeceği kaygısı taşımadan müeyyidenin idari cezaya dönüştürüldüğü, dolayısıyla sadece bu işlemi denetleyecek idari hakimler yönünden bu kaygının yersiz olduğunu belirtmek gerekir.
- Madde kapsamına giriyorsa disiplin amiri cezayı 657 SK göre vermiş olsa dahi bu cezanın yargı denetimi dışı olduğunu belirtip ancak yokluk haliyle sınırlı denetim yapmaktadır[734].
Birçok durum görsel şiddete örnektir ve boşanma nedenidir. Evlilik birliğinin temelden sarsılması ve ortak hayatın çekilmez hale gelmesi genel boşanma nedenlerinden biridir. Evlilik birliğini hangi olayların temelden sarsacağını önceden tek tek saymak mümkün değildir. Her somut olayda taraflarca gerçekleştirilen fiillerle birlikte evliliğin temelinden sarsıldığına karar verilebilir. Ancak evliliğin temelinden sarsılması boşanma kararı vermek için yeterli değildir, ayrıca çekilmezlik koşulunun sağlanması gerekir.
Dolayısıyla özgürlüğün sınırlandırılmasının (b) bendi bakımından haklı gösterilmesi için, baskıcı ya da cezalandırma amacı güden nitelikte olmaması gereklidir. Askeri disipline riayet etmediği gerekçesiyle verilen oda hapsi cezası, geçmiş bir durumla ilgili olup cezalandırma amacıyla verildiğinden (b) bendi kapsamına girmemektedir. Söz konusu oda hapsi disiplin cezasının (c), (d), (e) ve (f) bendlerinde sayılan hallerle bir ilgisi bulunmamaktadır. Kanaatimizce göz hapsi cezaları için de yukarıdaki değerlendirmeler geçerlidir. Her ne kadar AİHM Engel7Hollanda kararında 12 gün süreli göz hapsi cezasını kişi özgürlüğünün ihlali saymamış ise de daha uzun süreli göz hapsi cezalarını ihlal kabul edebilir. Çünkü AİHM’nin disiplin cezalarının kişi özgürlüğünü ihlal edip etmediğinin tespitinde kullandığı ölçütlerden biri de cezanın süresidir. AİHM kriterleri dikkate alındığında, uzun süreli cezalarda göz hapsi de oda hapsi gibi yargı denetimine açık olacaktır. Kaldı ki göz hapsi cezası iç hukukumuzda hürriyeti bağlayıcı ceza olarak kabul edilmiştir. AİHS’de düzenlenen temel hak ve özgürlükler taraf ülkelerin göz önünde bulunduracağı asgari standartlardır. Ülkeler vatandaşlarına bu asgari standartlardan daha geniş hak ve özgürlük tanıyabilir. Bu durumda Sözleşmenin denetim organı olan mahkeme öncelikle ülkenin iç hukukunda yer alan düzenlemelere bakacak, eğer iç hukuktaki hak ve özgürlüklerin daha geniş olduğunu tespit ederse denetiminde bu normları esas alacaktır.
Bu süre içinde itiraz edilmeyen disiplin cezaları kesinleşir. İtiraz halinde, itiraz mercileri kararı gözden geçirerek verilen cezayı aynen kabul edilebilecekleri gibi cezayı hafifletebilir veya tamamen kaldırabilirler… itiraz mercileri, itiraz dilekçesi ile karar ve eklerinin, kendilerine intikalinden itibaren 30 gün içinde kararlarını vermek zorundadırlar”. Sanal kumar, bahis, şans ve talih oyunları olarak tabir edilen oyunlar internet web paribahis, sosyal medya uygulamaları, android ve ios cep telefonu aracılığıyla oynatılabilmektedir. Kimlik tespiti gerektirmediğinden anonim olarak yapılabilen bu tür işlemlerle ilgili olarak bazı miktar sınırlamaları mevcuttur. Kendilerine sunulan bonus, hediye, kredi gibi vaatlere kanan kullanıcılar da kredi kartıyla ödeme yaptılarsa bankalara charge back, ters ibraz, harcama itirazında bulunmakta ama bankalar yapılan bu işlemleri genelde 3d ile yapıldığından bahisle reddetmektedirler. Banka havalesi veya eft ile yapılan işlemlerde de kullanıcıların karşısına çoğu zaman gerçek internet sitesi sahipleri yerine sahte nüfus cüzdanlarıyla açılmış banka hesapları veya işsiz, ekonomik durumu iyi olmayan kişiler çıkmaktadır. Mastercard ve Visa kuralları gereği olayın özelliğine göre 540 güne kadar bu itiraz süresi uzayabildiğinden kullanıcılar aradan uzun süre geçse de bu yöntemi denemektedirler. İşlemin 3d olması, kredi kartı borcu ekstresine itiraz edilmemesi, kredi kartı borcunun ödenerek kredi kartı limitinin açılarak tekrar harcanması gibi durumlarda bankalara genelde bu talepleri reddetmektedirler.Milli Piyango İdaresi, sanal ortamda oyun oynatan bir sitenin karartılması istemiyle yargıya başvurdu. İnternette kumar oynatmak Türk Ceza Kanunu kapsamında, internette kumar oynamak ise Kabahatler Kanunu kapsamında değerlendirilmektedir. Çocukların kumar oynaması için yer ve imkan sağlanması halinde, verilecek ceza bir katı oranında artırılır.
Örneğin kademe ilerlemesinin durdurulması cezası disiplin kurulunca verilecek bir ceza olduğundan bir alt ceza uygulamasına ilişkin değerlendirme ve karar verme yetkisi yine aynı kurulundur[396]. Bu nedenle disiplin kurulu karar vermeden disiplin amirinin doğrudan alt ceza uygulaması yaparak aylıktan kesme cezası vermesi veya disiplin kurulu kademe ilerlemesinin durdurulması cezası verdikten sonra disiplin amirinin alt ceza uygulaması yaparak aylıktan kesme cezası vermesi mümkün değildir[397]. TSK’da disiplin soruşturmaları yapmakla görevli özel bir birim bulunmamaktadır. Bu tür işler genellikle denetim birimleri içinde yer alan müfettişler tarafından yapılmaktadır. Teşkilatında teftiş kurulları bulunmayan birliklerde ise, bir veya birkaç rütbeli personel muhakkik/tahkikat heyeti sıfatıyla inceleme ve soruşturma yapmakla görevlendirilmektedir. Bunların belirlenmesi konusunda kural olarak soruşturma emri veren amirin takdir yetkisi söz konusudur. Görevlendirilecek kişi veya heyet başkanının unvan ve kadro bakımından hakkında soruşturma yapılandan daha üst ya da en azından aynı statüye sahip olması gerekir[346]. Amirlik bazı suçların işlenmesi sırasında da doğabilir. Maddesi uyarınca fesat ve isyan halinde her üst, emir ve komuta işini üzerine almakla görevlidir. Böyle durumlar oluştuğunda emir ve komuta işini devralan üst, amir konumuna geçmektedir. Maddesi uyarınca, disipline aykırı gördüğü her hale müdahaleye ve emir vermeye her üst yetkili ve aynı zamanda görevlidir.